Trong bối cảnh thị trường thép thế giới đang trải qua giai đoạn đầy biến động, Ống Thép Sài Gòn nhận thấy các doanh nghiệp thép trong nước, bao gồm Hòa Phát, Hoa Sen, Nam Kim, và Tôn Đông Á, đang phải đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng. Giá thép tương lai đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều năm, gây áp lực lớn lên cổ phiếu thép, đặc biệt từ các nhà đầu tư nước ngoài.
Giá thép tương lai lao dốc mạnh
Giá thép thanh tương lai đã lao dốc mạnh, xuống mức thấp nhất kể từ năm 2016. Đồng thời, giá thép cuộn cán nóng (HRC) tương lai cũng giảm xuống mức thấp nhất trong gần 4 năm qua. Điều này đã khiến các cổ đông của các doanh nghiệp thép lớn phải đối mặt với những bất ổn lớn.
Áp lực lên các cổ phiếu thép là rất lớn, đặc biệt từ khối ngoại. Chỉ riêng HPG đã bị nước ngoài bán ròng gần 80 triệu cổ phiếu từ đầu tháng 6 đến nay, với tổng giá trị lên đến gần 2.200 tỷ đồng. Đáng chú ý, cường độ bán ròng đã gia tăng rõ rệt trong nửa đầu tháng 8 và chưa có dấu hiệu dừng lại. Trong khi đó, dòng tiền nội vẫn khá dè dặt, khiến các cổ phiếu thép chưa tìm được điểm cân bằng.
Áp lực từ tồn kho lớn, cổ đông như "ngồi trên đống lửa"
Mặc dù giá thép đã giảm mạnh, các doanh nghiệp trong ngành vẫn đang đối mặt với khối lượng tồn kho lớn. Đến ngày 30/6, tổng giá trị tồn kho của ngành thép niêm yết trên sàn chứng khoán ước tính khoảng 75.000 tỷ đồng, giảm 7.000 tỷ so với cuối quý 1, nhưng vẫn là mức tồn kho cao thứ hai trong vòng bảy quý gần đây
"Đau đầu" với câu chuyện chống bán phá giá
Trong bối cảnh giá thép tiếp tục giảm sâu, các doanh nghiệp thép trong nước đang trông chờ vào các biện pháp chống bán phá giá (CBPG) để giảm bớt áp lực từ thép nhập khẩu, đặc biệt là từ Trung Quốc. Trọng tâm của các cuộc điều tra hiện nay là thép cuộn cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc và Ấn Độ, cùng với tôn mạ kẽm từ Trung Quốc và Hàn Quốc.
Tuy nhiên, theo nhận định từ Vietcap, khả năng áp dụng thuế CBPG đối với HRC là khá thấp do nguồn cung trong nước không đủ đáp ứng nhu cầu. Việt Nam cần 12-14 triệu tấn HRC mỗi năm, vượt xa nguồn cung trong nước, vốn chỉ đạt tối đa 8-9 triệu tấn. Ngược lại, mối nguy đối với các nhà sản xuất tôn mạ là đáng kể hơn, và khả năng áp dụng thuế CBPG đối với các sản phẩm này cao hơn.
Nếu các bằng chứng về việc bán phá giá được xác nhận, các biện pháp CBPG tạm thời có thể được áp dụng sớm nhất vào giữa tháng 9/2024. Trong trường hợp này, Hòa Phát sẽ là bên hưởng lợi lớn nhất nếu thuế CBPG được áp dụng cho cả HRC và tôn mạ. Các nhà sản xuất tôn mạ như Hoa Sen và Nam Kim sẽ chỉ được hưởng lợi từ thuế CBPG đối với tôn mạ.
Thách thức từ thị trường quốc tế
Trong khi chờ đợi quyết định từ Bộ Công Thương, ngành thép Việt Nam lại phải đối mặt với một thách thức mới khi Ủy ban châu Âu (EC) đã ban hành Thông báo khởi xướng điều tra chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép cán nóng có xuất xứ từ Ai Cập, Ấn Độ, Nhật Bản và Việt Nam, nhập khẩu vào Liên minh châu Âu (EU) vào ngày 8/8.
Nhìn chung, các quyết định CBPG nếu được thông qua sẽ có tác động nhất định đến giá thép cũng như hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành. Tuy nhiên, tại thời điểm này, rất khó để dự báo chính xác về quyết định cuối cùng. Do đó, các doanh nghiệp thép cần chuẩn bị sẵn sàng các kịch bản ứng phó cho mọi trường hợp có thể xảy ra.
Ống Thép Sài Gòn hiểu rõ những khó khăn mà ngành thép đang đối mặt và luôn sẵn sàng tìm kiếm các giải pháp để ổn định hoạt động kinh doanh. Chúng tôi tin rằng với sự đồng lòng và nỗ lực, ngành thép sẽ vượt qua được giai đoạn thử thách này.